•7:39 e paradites
Me datë 12 shkurt 2013 Kuvendi i
Serbisë miratoi rezolutën për Kosovën, dhe nën trusnin e opozitës e bëri
publike edhe Platformën e saj për bisedimet me Kosovën e cila ishte gjer në atë
moment sekret për opinion.
Platforma serbe
për Kosovën e iniciuar nga presidenti serb Tomislav Nikoliç dhe e miratuar nga
qeveria serbe konsiston në atë që çdo
zgjidhje politike që do të arrihet në bisedime me përfaqësuesit të Prishtinës,
duhet medoemos të jetë në harmoni me Kushtetutën e Serbisë si dhe me Rezolutën
1244 të KS të OKB-së.
Para se të vazhdojnë bisedimet me 17
shkurt 2013 në Bruksel në mes të dy kryeministrave, të Daçiçit dhe Thaçit,
Serbia e ka harmonizuar platformën e saj për bisedime dhe i ka përcaktuar vijat
e kuqe të saja, me të cilin është arritë pajtimi i plotë në mes presidentit dhe
qeverisë si edhe ka marrë pajtimin e parlamentit serb me miratimin e Rezolutës
për Kosovën me shumicën absolute të votave të deputetëve të saj. Këtë që e ceka
më lartë, e mora si shembull se si kundërshtari politik në bisedimet që do të
pasojnë, me seriozitetin më të madh
politik dhe me aktivizimin e të gjitha institucioneve shtetërore relevante për një çështje madhore, kanë përgatitur platformën politike me të
cilin do të hyjnë në bisedime me Kosovën.
Në anën tjetër, shtrohet pyetja, a
thua sa janë përgatitur institucionet tona shtetërore, presidenca, qeveria,
parlamenti, për vazhdimin e bisedimeve me 17 shkurt, athua e kemi të gatshëm platformën tonë për bisedime,
vijat tona të kuqe, të përcaktuara, me
të cilin duhet njoftuar opinionin e gjerë publik kombëtar e ndërkombëtar. Nuk njoftohet opinioni i gjerë kosovar me
platformën për bisedime, të harmonizuar në mes presidencës, qeverisë dhe
parlamentit, pasi që nuk e kemi, po në rast se e kemi, pse nuk bëhet publike
për opinion. Sqarimet e zyrtarëve të lartë shtetëror se këto bisedat politike që do të zhvillohen do të
jenë konform Kushtetutës së Kosovë dhe
pakos së Ahtisarit, janë shterpe dhe të
tejkaluara, pasi që nuk jemi në vitin 2006 në prag të bisedimeve që kanë qenë
në Vjenë, dhe prej qiellit po shihet se bisedat dhe negociatat që do të
zhvillohen do të jenë përtej pakos së Ahtisarit dhe Kushtetutës së Kosovës.
Krerët politikë udhëheqës dhe institucionet shtetërore të Kosovës gjenden në çorrsokak politik, pasi që po
shihet se shteti i Kosovës gjendet para një sprove të madhe politike të cilin
duhet kapërcyer në aspektin juridik
ndërkombëtar të saj, pasi për ecjen e mëtutjeshme të Kosovës drejt përparimit, pranimit,
anëtarësimit, të Kosovës, çelësi është në duart e Serbisë, dhe se pa pranimin e
saj dhe miratimin e saj, e për momentin ky pozicion është betonuar edhe më
tepër me Platformën politike për Kosovën dhe Rezolutën serbe për Kosovën të
miratuar ditë më parë, nuk ka gjasa as teorike e lere me praktike që Kosova të
anëtarësohet në Organizatën e Kombeve të Bashkuara, pasi që pa pajtimin e
Serbisë, Rusia dhe Kina nuk do të luajnë nga pozicionet e saja, dhe se për
miratimin e ndonjë rezolute tjetër eventuale është e nevojshme medoemos pajtimi i tyre, dhe nëse në Asamblenë e
Kombeve të Bashkuara mund të arrihen 2/3
e votave për anëtarësim, edhe pse jam shumë skeptik se një gjë e tillë mund të
arrihet në një të ardhme të afërt, për shkak të kundërshtimit dhe ndikimit të
tyre të madh së skenën politike ndërkombëtare të Rusisë, Kinës, Indisë,
Vatikanit, Izraelit, të cilit për momentin janë kundër pranimit të pavarësisë
së shpallur të Kosovës, pa miratimin dhe pranimin e saj
edhe nga Serbia, po edhe po të arrihet kjo, prapë se prapë Kosova do të
mund të fitojë vetëm statusin e anëtarit jo të plotë të OKB-së, anëtar
vëzhgues, pa të drejtë vote, sikurse që është për momentin Palestina dhe
Vatikani. Po të pranohej edhe nga 190 shtete nga 193 sa janë gjithsejtë, Kosova
nuk do të mund të jetë anëtare fuqiplotë të OKB-së, pa pranimin dhe njohjen e
saj edhe nga Serbia, Kina dhe Rusia, pasi që për anëtarësim të plotë në OKB,
nevojitet rekomandimi unanim i Këshillit të Sigurimit Asamblesë së Kombeve të Bashkuara për pranim
të Kosovës, me votën pro të Rusisë e Kinës, të cilat kanë të drejtë vetoje në
Këshillin e Sigurimit.
I njëjti pozicion është edhe në Bashkësinë Evropiane, pa pëlqimin e të
gjithë anëtarëve të saj, Kosova nuk mund të fillojë as negociatat për pranim, e
lere më pranim të saj, duke ditur se për momentin pesë shtetet e BE-së nuk e njohin (Spanja, Sllovakia, Rumania,
Greqia dhe Qiproja), edhe nëse ndonjë prej këtyre shteteve në një të ardhme
mund të njoh pavarësinë e Kosovës, është
e sigurt se Greqia dhe Qiproja nuk do të njohin shtetin e Kosovës pa njohjen
dhe pranimin paraprak të Serbisë.
Krerët shtetëror e institucional të Kosovës duhet ta kenë të qartë se për
momentin nuk gjendemi në vitin 1999, por jemi në vitin 2013, dhe se klima
politike rajonale, evropiane e botërore ka ndryshuar, dhe se tani bisedimet që
janë duke u kryer janë në një pozitë jo
të favorshme për Kosovën.
Këtë kur e them, do ta ilustrojë me një shembull konkret, në mars do të
bëhen plotë dy vite nga përpjekja për ndërrimin e regjimit politik në Siri dhe
rrëzimit të diktatorit Asad, e cila politikë ka hasë si sharra në gozhdë, pasi
që kjo përpjekje nuk po mund të realizohet, sikurse që u realizua kohë më parë,
në Tunizi, Libi e Egjipt, pasi që këtu është
Rusia e cila nuk po lejon, dhe se
pa miratimin dhe përkrahjen e saj kjo luftë që është duke u zhvilluar mund të
vazhdojë pa masë. Pra, në Siri për zgjidhjen e konfliktit çelësi është në duart
e Rusisë, e cila për momentin as nuk ka ndërmend të zmbrapset, pasi që tani ka
paralajmëruar se në fund të janarit do të mbajë manovrat më të mëdha detare në
historinë e saj në Detin Mesdhe, të tilla manovra detare Rusia nuk i ka mbajtur as gjatë
kohës së Luftës së Ftohtë, tani do të
mbajë në bregdetin sirian të Mesdheut, në të cilin gjendet baza e vetme detare
në Mesdhe e Rusisë, në të cilin do të marrin pjesë flota detare ruse e Detit të
Zi, të Baltikut, të Pacifikut dhe të Veriut, si parandalim eventual ndaj
mundësisë së ndërmarrjes së ndonjë aksionit ushtarak nga SHBA-të dhe aleatët e saj kundër regjimit
politik sirian .
Për momentin, koncetrimi i diplomacisë botërore dhe evropiane është përqëndruar
në krizat dhe vatrat e ndryshme anekënd botës, dhe se Kosova nuk është në fokusin dhe interesin
e faktorëve politik vendim-marrës
botëror.
Platforma serbe e Kosovës, si e tillë që është, është një rrezik i madh për
Kosovën dhe të ardhmen e saj, pasi që, si
është e formuluar dhe prezantuar, duke mos hyrë shumë në detaje, platforma është publike dhe gjendet në ueb
portalet, parasheh krijimin “e shtetit serb brenda shtetit të Kosovës”, dhe se
propozimi për autonominë e serbëve të Kosovës, parasheh inkuadrimin jo vetëm të
4 komunave veriore matanë Ibrit, por edhe të gjithë komunave tjera me shumicë
serbe në jug të Ibrit, si dhe për enklavat serbe, fshatrat serbe anekënd
Kosovës parasheh statusin special. Do të
cek vetëm edhe një detaj në propozimin
serb lidhur me Kuvendin e Kosovës, në të cilin propozojnë ”formimin e Kuvendit
të Kosovës me dy dhoma”, dhe atë që është nons sens i llojit të vet në aspektin formal juridik botëror, që ”dhoma
e lartë të jetë dhoma e regjioneve dhe e
bashkësive fetare, ndërsa dhoma e ultë dhoma e përfaqësuesëve “që është në
kundërshtim të plotë me praktikën e shteteve federale nëpër botë, ku dhoma e
përfaqësuesëve është dhoma e lartë, ndërsa dhoma e njësive federale dhoma e
ultë.
Sido që të jetë, nëse bashkësia ndërkombëtare vendim-marrëse (Washingtoni
dhe Brukseli) në njërën apo tjetrën mënyrë, në fund të bisedimeve do të bëjë
trusni Kosovës dhe Prishtinës zyrtare që të pranojë një model të tipit federal, të shtetit të Kosovës në dy pjesë të ndara
dhe me lidhje federale mes vete, me të
vërtet do të jetë atëherë ” non sens politik i llojit të vet” të paparë gjer
tani diku në botë. Në rast se në rastin e Bosnjës, me Marrëveshjen e Dejtonit,
u krijua Bosnja dhe Hercegovina federale
me dy entitetete të ndara, edhe pse si i tillë po shihet se është jo e
qëndrueshme dhe jo praktike funksionimi i saj , edhe pse në Bosnjë janë 1 milion
serb rezident, dhe mund të ketë të themi një logjikë politike, në rastin e
Kosovës do të ishte presedan politik, që për serbët që janë gjithsejtë 100 mijë
serb në Kosovë t’ju mundësohet një gjë e tillë, që do të shndërronte Kosovën në një shtet unikat në botë dhe aspak funksional, pasi që shteti i Kosovës
nuk do të ketë aspak ose fare pak ndikim në entitetin serb, e entiteti serb në
çdo rast, sa herë që do, mund të
bllokojë punën e institucioneve federale të shtetit të Kosovës.
Me këtë platformë Serbia, përveç që arriti të zgjerohet në kufijtë e
brendshëm të Bosnjës me Republikën serbe në gjysmën e territorit boshnjak, tani
edhe në Kosovë do një gjë të tillë, që nëpërmjet entitetit autonom serb të
zgjerohet në 25% të territorit të Kosovës, dhe se Serbia nga plani i saj
parësor i realizimit të Serbisë së Madhe, është duke realizuar planin
alternativ të saj, të Serbisë së
zgjeruar në brendi të Bosnjës dhe Kosovës.
Tani, topi gjendet në duart e shtetit të Kosovës dhe institucioneve
shtetërore të saj, se si di do të ballafaqohen dhe a do të mund të rezistojnë
propozimeve serbe dhe trusnisë së faktorit ndërkombëtar, që të mbrojnë
interesat politike dhe shtetërore të Republikës së Kosovës në bisedimet që do
të vijojnë gjatë vitit 2013, konform Kushtetutës së Kosovës dhe pakos së
Ahtiasarit, pritet të shihet gjatë ditëve, javëve dhe muajve vijues gjatë vitit
2013.
14.01.2013
Faik MIFTARI