•11:15 e pasdites
I nderuari kryetar!
E nderuara kryesi!
Të nderuar këshilltarë!
Sot, me datë 10 qershor 2008, ne përfaqësuesit e zgjedhur të komunës së Prizrenit, jemi tubuar në këtë seancë solemne të Kuvendit të Komunës, për të shënuar 10 qershorin - ditën e Lidhjes së Prizrenit si dhe 12 qershorin - ditën e Çlirimit të Prizrenit. Njashtu si sot, në këtë ditë, para 130 vjetësh, me 10 qershor 1878, pikërisht këtu në Prizren, në xhaminë e Bajraklisë, janë tubuar përfaqësuesit autoritativ të popullit për të mbajtur Kuvendin e Lidhjes së Prizrenit, mu në prag të mbajtjes së Kongresit të Berlinit me 13 qershor 1878.Lidhja e Prizrenit(1878-1881) ishte ngjarje e rëndësishme për popullin shqiptar dhe të tjerë. Rëndësia e madhe historike e Lidhjes së Prizrenit shtrihet jo vetëm në të gjitha trojet shqiptare, por edhe më gjerë në Ballkan. Lidhja e Prizrenit e zgjoi, e zhvilloi dhe e përparoi vetëdijen kombëtare shqiptare. Lidhja e Prizrenit e ngriti për herë të parë çështjen shqiptare në arenën ndërkombëtare. Trajtimi i drejtë i Lidhjes së Prizrenit përmban njohjen e kushteve dhe marrëdhënieve politike, shoqërore, kulturore e fetare në kohën e mbajtjes së saj. Për të njohur Lidhjen e Prizrenit apo me emrin e saj origjinal “Prizren Ittifaki” duhet prezantuar dhe njohur anën e vërtet të saj. Ndikimi i sistemit monist gjysmë shekullor dhe i mendësisë së shkollës sllavo-ortodokse e kanë pamundësuar njohurit nga burimet arkivore të Londrës, Stambollit e Vjenës rreth Lidhjes së Prizrenit. Sa për ilustrim do të ceki vetëm dy nga 16 pikat e Kararnames së Lidhjes së Prizrenit të aprovuar me 18 qershor 1878 dhe të firmosur nga 47 delegat të pranishëm në Kuvend:
1. "Lidhja jonë është formuar me qëllim që të mos njoh asnjë qeveri tjetër, përveç Perandorisë Osmane, dhe të mbrojë integritetin tokësor të saj me të gjitha mjetet".
6. "Ne nuk do të njohim në asnjë mënyrë Bullgarinë dhe as duam t’ia dëgjojmë emrin, edhe Serbia në rast se nuk i dorëzon tokat më të mira që na ka marrë, do të dërgojmë kundër saj një fuqi dhe t’ia marrim me pushkë. Edhe kundër Malit të Zi do të veprojmë në të njëjtën mënyrë".
Jakob Landau, historiani anglez e klasifikoi Lidhjen si një organizatë e nxitur indirekt nga vetë sulltan Abdylhamidi i dytë për të mobilizuar popullsinë që të mbrohet nga pushtimi i fqijve sllavo-grek. Historiani tjetër anglez Noel Malkolmi në librin e e vet”Kosovo a short history” cek se Lëvizja është më shumë një lëvizje fetare sesa sekulare, dhe se udhëhiqet nga myftilerë, ulematë dhe kaditë, dhe se Porta e Lartë dhe Lidhja e Prizrenit janë në njëmendje, dhe se punojnë për të arritur një qëllim të përbashkët, mbrojtjen e provincës”. Në telegramin dërguar ambasadorëve të Britanisë së Madhe, Francës, Italisë dhe Austrohungarisë me 12maj 1878, i cili telegram ruhet në Muzeumin Britanik të Londrës, nga banorët e Prizrenit, përveç tjerash shkruan:” ne nuk do të nënshtrohemi administratës serbe dhe bullgare, ne nuk njohim asnjë qeveri tjetër, përveç asaj osmane, dhe jemi të gatshëm për çdo flijim, çoftë edhe të vdesim, për të mbrojtur të drejtën tonë të pacenueshme”. Poeti i madh shqiptar,njëkohësisht edhe prifti katolik At Gjergj Fishta, në Lahutën e Malësisë përshkruan Sulltanin, Stambollin dhe Perandorinë Osmane, në atë periudhë të vështirë për shqiptarët dhe trojet e tyre etnike, si i vetmi shpëtimtar dhe si një faktor bashkimi kombëtar përball rrezikut të fqinjëve serbo-malazez. Historianët shqiptar Xhafer Belegu e Eqrem bej Vlora në shkrimet e tyre theksojnë se qeveria qendrore në Stamboll jo vetëm që u tregua dashamirëse ndaj idesë, por mori pjesë aktive në themelimin e Lidhjes në Prizren,dhe ju urdhëroi komandantëve ushtarakë në Shqipëri që të mos e pengonin zhvillimin e Lidhjes. Ali Pashë Gusia për mbrojtjen me sukses të Plavës dhe Gusisë nga sulmet malazeze, personalisht u shpërblye me çifliçe në rrethinën e Shkupit nga ana e vet Sulltanit dhe se gjatë periudhës së Lidhjes së Prizrenit ishte jo më pak se tetë herë në audiencë te sulltan Abdylhamidi i dytë në Stamboll.Në këtë vit jubilar të shënimit të 130 vjetorit të Lidhjes së Prizrenit , jemi të privilegjuar të shënojmë dhe të festojmë për herë të parë këtë jubile në shtetin e pavarur të Republikës së Kosovës, dhe se me 12qershor do të festojmë edhe ditën e çlirimit të Prizrenit dhe Kosovës nga Serbia, falë luftës së UÇK-së në bashkëveprim dhe bashkëkordinim të plotë me Aleancën Veriatlantike të NATO-së, për të cilën akademiku ynë i nderuar Rexhep Qosja pat thënë:” Ndërhyrja e NATO-së ishte dhurata e Zotit, e dhuruar, ndoshta si shfajësim i fuqive të mëdha, për të gjitha cenimet që na janë bërë me pajtimin e tyre gjatë historisë së re”.
Në fund më lejoni të përmbylli këtë fjalë përshëndetëse, duke ju uruar të gjithëve suksese në punë dhe jetë të gjatë që të përjetoni edhe jubile tjera të shumta, me thënien e shkrimtarit dhe diplomatit të shquar Faik bej Konica: “ Ky komb nuk mësohet e nuk kulturohet nëpërmjet lavdit, por nëpërmjet kritikës”
Ju falënderoj për vëmendje!
10.06.2008
1. "Lidhja jonë është formuar me qëllim që të mos njoh asnjë qeveri tjetër, përveç Perandorisë Osmane, dhe të mbrojë integritetin tokësor të saj me të gjitha mjetet".
6. "Ne nuk do të njohim në asnjë mënyrë Bullgarinë dhe as duam t’ia dëgjojmë emrin, edhe Serbia në rast se nuk i dorëzon tokat më të mira që na ka marrë, do të dërgojmë kundër saj një fuqi dhe t’ia marrim me pushkë. Edhe kundër Malit të Zi do të veprojmë në të njëjtën mënyrë".
Jakob Landau, historiani anglez e klasifikoi Lidhjen si një organizatë e nxitur indirekt nga vetë sulltan Abdylhamidi i dytë për të mobilizuar popullsinë që të mbrohet nga pushtimi i fqijve sllavo-grek. Historiani tjetër anglez Noel Malkolmi në librin e e vet”Kosovo a short history” cek se Lëvizja është më shumë një lëvizje fetare sesa sekulare, dhe se udhëhiqet nga myftilerë, ulematë dhe kaditë, dhe se Porta e Lartë dhe Lidhja e Prizrenit janë në njëmendje, dhe se punojnë për të arritur një qëllim të përbashkët, mbrojtjen e provincës”. Në telegramin dërguar ambasadorëve të Britanisë së Madhe, Francës, Italisë dhe Austrohungarisë me 12maj 1878, i cili telegram ruhet në Muzeumin Britanik të Londrës, nga banorët e Prizrenit, përveç tjerash shkruan:” ne nuk do të nënshtrohemi administratës serbe dhe bullgare, ne nuk njohim asnjë qeveri tjetër, përveç asaj osmane, dhe jemi të gatshëm për çdo flijim, çoftë edhe të vdesim, për të mbrojtur të drejtën tonë të pacenueshme”. Poeti i madh shqiptar,njëkohësisht edhe prifti katolik At Gjergj Fishta, në Lahutën e Malësisë përshkruan Sulltanin, Stambollin dhe Perandorinë Osmane, në atë periudhë të vështirë për shqiptarët dhe trojet e tyre etnike, si i vetmi shpëtimtar dhe si një faktor bashkimi kombëtar përball rrezikut të fqinjëve serbo-malazez. Historianët shqiptar Xhafer Belegu e Eqrem bej Vlora në shkrimet e tyre theksojnë se qeveria qendrore në Stamboll jo vetëm që u tregua dashamirëse ndaj idesë, por mori pjesë aktive në themelimin e Lidhjes në Prizren,dhe ju urdhëroi komandantëve ushtarakë në Shqipëri që të mos e pengonin zhvillimin e Lidhjes. Ali Pashë Gusia për mbrojtjen me sukses të Plavës dhe Gusisë nga sulmet malazeze, personalisht u shpërblye me çifliçe në rrethinën e Shkupit nga ana e vet Sulltanit dhe se gjatë periudhës së Lidhjes së Prizrenit ishte jo më pak se tetë herë në audiencë te sulltan Abdylhamidi i dytë në Stamboll.Në këtë vit jubilar të shënimit të 130 vjetorit të Lidhjes së Prizrenit , jemi të privilegjuar të shënojmë dhe të festojmë për herë të parë këtë jubile në shtetin e pavarur të Republikës së Kosovës, dhe se me 12qershor do të festojmë edhe ditën e çlirimit të Prizrenit dhe Kosovës nga Serbia, falë luftës së UÇK-së në bashkëveprim dhe bashkëkordinim të plotë me Aleancën Veriatlantike të NATO-së, për të cilën akademiku ynë i nderuar Rexhep Qosja pat thënë:” Ndërhyrja e NATO-së ishte dhurata e Zotit, e dhuruar, ndoshta si shfajësim i fuqive të mëdha, për të gjitha cenimet që na janë bërë me pajtimin e tyre gjatë historisë së re”.
Në fund më lejoni të përmbylli këtë fjalë përshëndetëse, duke ju uruar të gjithëve suksese në punë dhe jetë të gjatë që të përjetoni edhe jubile tjera të shumta, me thënien e shkrimtarit dhe diplomatit të shquar Faik bej Konica: “ Ky komb nuk mësohet e nuk kulturohet nëpërmjet lavdit, por nëpërmjet kritikës”
Ju falënderoj për vëmendje!
10.06.2008
Faik MIFTARI