Në një periudhë kohore prej 10 ditësh, Kosovën e vizituan dy zv.kryeministra të Turqisë, z. Bekir Bozdag dhe z.Bylent Arënç. Edhe pse zv.kryeministri i parë erdhi me rastin e rihapjes së xhamisë së Sinan Pashës në Prizren, ndërsa zv.kryeministri i dytë, erdhi me rastin e shënimit të përvjetorit të rrënjës të Sulltan Muratit në Luftën e Kosovës në vitin 1389, përcollën edhe porosi politike qytetarëve dhe krerëve institucional të Kosovës, qëndrimin zyrtar të politikës dhe diplomacisë turke në mbështetje të integritetit territorial të Kosovës dhe ndihmën që jep Turqia në të gjitha sferat për shtetin dhe popullin e Kosovës. Gjatë ditës së dytë të qëndrimit në Kosovë, z. Bylent Arënç me delegacionin e shumëfishtë, përveç tjerash qëndroi edhe në Prizren. Në Prizren vizitoi qendrën kulturore Junus Emre, xhaminë e rihapur të Sinan Pashë, hamamin e Mehmed Pashës, xhaminë e Emin Pashës, Teqen e Halvetive, si dhe mori pjesë në iftarin e përbashkët që e sponzoroi komuna e Osman Gaziut të Bursës, në të cilin morën pjesë mbi 1000 qytetar prizrenas në qendër, tek Shatërvani, buzë Lumëbardhit. Pas ngrënies së iftarit, qytetarëve prizrenas, përveç tjerëve, iu drejtua me një fjalë edhe zv.kryeministri i Turqisë z.Bylent Arënç, i cili përveç tjerash tha:” Është hera e parë që e vizitojë Kosovën, jam shumë i lumtur që marr pjesë në një iftar të përbashkët në Prizren në këtë mbrëmje të bukur verore, ne kemi ndarë bashkërisht gjeografinë në Ballkan në një periudhë të gjatë kohore, të cilët lidhje tani e tutje edhe më shumë do të kultivojmë dhe zgjerojmë ne mes dy vendeve tona mike dhe vëllazërore,Turqisë dhe Kosovës. Ju sjell selame nga Turqia, e posaçërisht selamin personal nga kryeministri i Turqisë z. Rexheb Tajjib Erdogan, ndërsa kur të kthehem në Turqi do të përcjell me siguri selamet e juaja për Turqinë dhe kryeministrin z. Rexheb Tajjib Erdogan. Sikurse që është Kosova këtu, edhe një Kosovë e tërë është edhe në Turqi. Edhe pse gjatë gjithë shekullit XX, këtu në Ballkan keni përjetua luftëra, krime dhe terrore të shumta, megjithatë keni arrit të mbijetoni falë Krijuesit fuqiplotë. E dhe pse janë bërë shkatërrime dhe rrënime të shumta në Kosovë, gjatë periudhave të ndryshme kohore, keni arritur që objektet kulturore, historike, fetare t’i ruani në një masë të konsiderueshme. Për këtë arsye Prizreni paraqet një shembull klasik të ruajtjes së objekteve të trashëgimisë së pasur kulturore dhe fetare. Gjer tani, keni qenë të pambrojtur dhe keni përjetuar vuajtje dhe persekutime të ndryshme, tani e tutje Turqinë do ta keni afër vetes, dhe do t’ju ndihmojë në përpjekjet e arritjes së qëllimeve të cilët i keni vu para vetes. Tani e tutje e keni një mik të fortë i cili do jetë vazhdimisht pran jush. Ne jemi duke përcjell prej së afërmi zhvillimet politike aktuale në veri të Kosovës, dhe se nëpërmjet kanaleve diplomatike jemi duke vepruar, dhe ju sigurojmë që integriteti dhe sovraniteti i Kosovës do të ruhet”.Zhvillimin e hovshëm ekonomik që është duke përjetuar Turqia, në fillim të këtij viti ka mbërrit një rritje prej 11% të zhvillimit ekonomik, që është më i larti në botë, dhe se tani gjendej në vendin e 16 në botë, dhe se ky trend do të vazhdojë, atëherë pritet që një kohë të afërt Turqia të jetë në mesin e 10 shteteve më të zhvilluar ekonomike në botë, krahas SHBA-ve, Rusisë, Gjermanisë, Britanisë së Madhe, Francës, Kinës, Japonisë, Indisë e Brazilit. Edhe pse në vitin e ardhshëm 2012, bëhet 100 vjet nga largimi i Perandorisë Osmane nga Ballkani, tani Turqia po rikthehet me të madhe me ndikimin e saj ekonomik, politik, strategjik, ushtarak, jo vetëm në Ballkan e Evropë, por edhe në Azi e botë. E kjo strategji e re e politikës dhe diplomacisë turke është arrit në saje të strategjisë së hartuar politike turke, duke i marr për bazë dobësitë dhe devijimet nga e kaluara, nga strategu dhe kreatori i diplomacisë dhe politikës së jashtme turke, ministri i punëve të jashtme të Turqisë, z.Ahmet Davutogllu, i cili përveç tjerash, për politikat e Turqisë në Ballkan, tha se: ’’Përpjekjet, veçanërisht të dy elementeve themelore, në Ballkan, të shqiptarëve dhe boshnjakëve, për ta vazhduar qenien e tyre si shtete të pavarura, e bën të domosdoshme mbështetjen e themelit të lidhjes historike-kulturore të përbashkët mes këtyre dy aleatëve të natyrshëm të Turqisë. Dy objektiva me rëndësi të politikës afatshkurtër dhe afatmesme të Turqisë në Ballkan, janë fuqizimi i Bosnjës dhe Shqipërisë, brenda një strukture stabile. Gabimi në të shkuarën i politikës së zbrazjes në Ballkan me anë të rrugës së emigrimit duke i parë këto popullsi si barrë të politikës së jashtme turke, ka dalë sot në shesh në mënyrë krejt të hapur. Veçanërisht në dy vende (Bosnjë dhe Shqipëri), e tani edhe në Kosovë (plotësim) ku myslimanët, aleatët e natyrshëm të Turqisë, janë në shumicë, është shfaqur vullneti për ta kthyer këtë përvojë historike të përbashkët në një aleancë të natyrshme”.


13.08.2011
Faik MIFTARI

Me datë 31Korrik 2011, në ora 12.00 u zhvillua ceremoniali i rihapjes së xhamisë së Sinan Pashës pas restaurimit detaj të saj, që nisi në vitin 2007 dhe përfundoi me sukses këto ditë të bukura verore. Restaurimi u krye me mbështetjen financiare nga organizata qeveritare turke TIKA, ndërsa punët restauruese janë zhvilluar nën mbikëqyrjen e organit mbikëqyrës të përbërë nga ekspertët e kësaj fushe restauruese nga Ministria e Kulturës dhe Turizmit të Republikës së Turqisë, të Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit të Republikës së Kosovës, si dhe Drejtoratit të Përgjithshëm të Vakëfeve të Turqisë.Moderatori i programit të hapjes së xhamisë së Sinan Pashës para qindra pjesëmarrës përshëndeti prezencën e zëvendëskryeministrit të Turqisë z. Bekir Bozdag me bashkëpunëtorët të shumtë nga Turqia, zëvendës kryeministra të Kosovës z. Behgjet Pacolli dhe znj. Mimoza Kusar-Lila me ministra të shumtë të kabinetit të qeverisë së Kosovës, myftiun e Kosovës Naim ef.Tërnava, ambasadoren e Republikës së Turqisë në Kosovë znj. Songul Ozen, kryetarin e Prizrenit z. Ramadan Muja si dhe shumë pjesëmarrës, mysafir e zyrtarët tjerë. Hapja nisi me leximin e citateve të Kur’anit nga hafiz Junus Koshan nga Turqia, pas së cilës pasoi emetimi në projektor të punimeve të restaurimit të xhamisë që nga fillimi i saj e gjer në përfundim të saj. Në fjalët përshëndetëse morën pjesë shumë zyrtar, por do të ceki vetëm disa sosh prej tyre. Në fjalën e tij përshëndetëse, kryetari i Prizrenit z. Ramadan Muja ceku rëndësinë e madhe që ka kjo xhami si një objekt me rëndësi të veçantë kulturore, historike dhe fetare për qytetin e Prizrenit në veçanti dhe të Kosovës në përgjithësi, tani me këtë restaurim e ka marrë formën e plot dhe të duhur siç ka qen gjatë periudhës historike të ekzistimit të saj”. Myftiu i Kosovës Naim ef. Tërnava në fjalën e tij përshëndetëse ceku përveç tjerash” rëndësinë e xhamisë në të cilin adhurohet krijuesi fuqiplotë, Allahu i madhëruar, dhe se uroi të gjithë besimtarët musliman ardhjen e muajit të bekuar të Ramazanit”. Në emër të qeverisë së Kosovës përshëndeti zëvendëskryministri i Kosovës z.Behgjet Pacolli i cili “ i uroi besimtarët musliman për ardhjen e muajit të Ramazanit duke ju dëshiruar agjërim të lehtësuar”. Në fund fjalën e mori zëvendëskryeministri i Republikës së Turqisë z.Bekir Bozdag i cili i përshëndeti të gjithë pjesëmarrësit dhe qytetarët e Prizrenit dhe se përveç tjerash ceku:” Ne e kemi të përbashkët historinë dhe gjeografinë disa shekullore, dhe se ju përcjell përshëndetjet e veçanta nga kryetari i Turqisë z. Abdullah Gul dhe kryeministri i Turqisë z. Rexheb Tajjib Erdogan si dhe të 74 milionë shtetas të Republikës së Turqisë. Porosinë e kryeministrit të Turqisë z. Rexheb Tajjib Erdogan se xhamia e Sinan Pashës duhet të hapej për muajin e Ramazanit të vitit 2011 arritëm që ta realizojmë, ashtu që sonte teravia e parë do të mund të falej lirisht në prag të muajit të Ramazanit i cili fillon me 1 gusht 2011, dhe të cilin ua uroj nga zemra këtë mysafir të rëndësishëm që vjen një herë në vjet. Kemi qenë gjatë gjithë historisë së bashku dhe krahas juve, jemi dhe do të jemi edhe në të ardhmen në krah dhe bashkë me juve vëllezër të dashur dhe të respektuar të Kosovës. Krahas kësaj xhamie ne edhe në të ardhmen do të punojmë dhe investojnë edhe në objekte tjera kulturore, historike dhe fetare që janë prezent në Kosovë. Krahas që është një objekt fetar në të cilin kryhet adhurimi dhe përmendja e Allahut fuqiplotë, ky është edhe një objekt apo qendër e rëndësishme kulturore, historike, i cili i rikthehet përsëri në përdorim qytetit të Prizrenit. Dhe se në fund mund të konkludojë lirisht se çfarë është Stambolli për Turqinë, ashtu është edhe Prizreni për Kosovën”. Pas kësaj u thirr ezani për namazin e drekës, pas së cilës u bë prerja e shiritit dhe rihapja e xhamisë pas së cilës pasoi falja e përbashkët e namazit të drekës nga mysafirët dhe pjesëmarrësit e shumtë në këtë solemnitet rasti.Xhamia e Sinan Pashës është perla e qytetit të Prizrenit dhe lirisht mund të them se është xhamia më me vlerë dhe më e bukur jo vetëm në Prizren por edhe në Kosovë. Është ndërtuar në vitin 1615 nga Sinan Pasha një ushtarak i famshëm osman me prejardhje shqiptare nga fshati Vejle të Lumës i cili ka qenë në pozita të larta në Perandorinë Osmane, si guvernator i Bosnjës, Shamit etj. Xhamia ndodhet në qendër të Prizrenit, në Shatërvan, e vendosur 2.5 m nga niveli i saj, përbëhet nga një kupolë qendrore dhe tre kupola tjera të vogla, dhe me një minare në lartësi prej 43 metra. Me 29 nëntor 1915 gjatë okupimit bullgar të Prizrenit, shpërtheu një eksplodim i fuqishëm, pasi që xhamia ishte shndërruar në depo të municionit të artilerisë, si pasojë e së cilës tri kupola më të vogla të hajatit të xhamisë rrënohen, dhe se bëhet plasaritja e enterierit dhe muraleve të brendshëm të xhamisë. Pas luftës së parë botërore dhe riokupimit serb të Kosovës, pushteti serb do të provojë që të rrënojë këtë xhami në vitet 1920-1922, por myftiu i atëhershëm i Prizrenit Hafiz Rustem ef. Shporta do të organizon demonstrata masive disaditore të xhematit dhe qytetarëve të Prizrenit në mbrojtje të saj, dhe se do të kryhet atentati dhe vrasja e inxhinierit të sapoardhur nga Beogradi Vangelov për realizimin e planit të rrënimit të xhamisë së Sinan Pashës, dhe se në saje të veprimit të myftisë së Prizrenit dhe xhematit dhe qytetarëve të Prizrenit, arriti kjo xhami madhështore të shpëtojë, ndër më të bukurat në rajon. Myftiu i Prizrenit Hafiz Rrustem ef. Shporta si organizator i kësaj ngjarje, dhe që e kishte përgatit dhe porosit vrasjen e inxhinierit Vangellov nga Beogradi, do të dënohet me 20 vjet burg në Zenicë dhe me konfiskimin e tërë pasurisë duke përfshirë edhe shtëpinë e tij.


01.08.2011
Faik MIFTARI