Në rruzullin tokësor jetojnë me qindra e mijëra popuj, kombe, grupe etnike e fise të ndryshme të cilët flasin me qindra e mijëra gjuhë,por për shkrim e lexim përdorin alfabete të njëjta apo të përafërta. Sot në botë, janë në përdorim 40 alfabete, prej të cilëve
më të përhapur dhe më të njohur janë alfabeti latin, alfabeti kinez, alfabeti arab, alfabeti cirilik dhe alfabeti hebraik.
Alfabeti latin është më i njohuri dhe më i përhapuri në botë, të cilët e përdorin popujt e ndryshëm anekënd botës. Popujt e shumtë të botës që e përdorin alfabetin latin e kanë trashëguar nga romakët e vjetër. Alfabeti latin është zhvilluar nga alfabeti i vjetër grek, i cili i ka rrënjët tek alfabeti fenikas. Ka shtrirje në të gjitha kontinentet, me të madhe përdoret në Europë, Amerikë Veriore e Latine, Australi, e më pak në Azi dhe Afrikë. Është në përdorim zyrtar në vendet e zhvilluara ekonomike si p.sh. në SH.B.A., Kanada, Britani e Madhe, Gjermani, Francë, Itali e kështu me rrallë. Alfabeti latin në përdorim dallon prej popullit në popull në nuanca të caktuara, në ndonjë zanore apo bashkëtingëllore.
Alfabeti kinez është i përhapur dhe në përdorim zyrtar vetëm në kontinentin e Azisë, por me numër më të madh të përqindjes së përdorimit të njerëzve në rruzullin tokësor. Kryesisht përdoret në Kinë, Japoni, Kore Veriore, Kore Jugore, Vietnam.
Alfabeti kinez është në përdorim në Kinë 3200 vjet, që nga koha e dinastisë së Shangut, alfabeti kinez karakterizohet me numrin e madh të shenjave, ka mbi 10.000 shenja, por më së shumti përdoren afro 3000 sosh dhe se në vend shkronjave janë shenjat dhe se çdo shenjë paraqet një term të caktuar.
Alfabeti arab është i përhapur kryesisht në botën arabe dhe myslimane, është zhvilluar nga alfabet nabatej në ndikim të pjesërishëm të alfabetit të vjetër sirian . Shkruhet nga e djathta në të majtë, dhe ka forma të ndryshme kur shkronjat gjenden në fillim, në mes apo në fund të fjalës. Ka përdorim kryesisht në kontinentin e Azisë dhe Afrikës, ka qenë i përhapur edhe në një pjesë të Europës, në Ballkan, në fillim të shekullit XX, dhe kryesisht përdorej nga turqit, shqiptarët dhe boshnjakët, gjer te zëvendësimi i alfabetit arab me alfabetin latin, që nisi në vitin 1908 me vendimin në Kongresin e Manastirit për zëvendësimin e alfabetit arab me alfabetin latin tek shqiptarët, me ç’rast aplikim zyrtar gjeti në Shqipëri nga vitet njëzeta të shekullit të kaluar, ndërsa në trojet tjera etnike shqiptare të okupuara nga serbët, si në Kosovë, Maqedoni, Serbi e Mal të Zi, nuk u lejua përdorimi zyrtar i gjuhës shqipe dhe alfabetit latin, por u imponua si gjuhë zyrtare gjuha serbe dhe alfabeti cirilik.
Tek në vitin1941 me ardhjen e mësuesve nga Shqipëria dhe hapjen e shkollave shqipe në Kosovë dhe në trojet tjera shqiptare filloi mësimi dhe përdorimi i alfabetit latin.
Në Bosnjë e Hercegovinë, u zyrtarizua alfabeti latin, krahas alfabetit cirilikë në vitin 1918, me rastin e themelimit të mbretërisë së serbëve, kroatëve dhe sllovenëve apo e ashtuquajtura Mbretëria SKS-së.
Në Turqi zëvendësimi i alfabetit arab me alfabetin latin u bë vitin 1928 me reformat e gjithanshme të ndërmarra nga themeluesi i shtetit të sapokrijuar të Turqisë Mustafa Ataturku. Ky gjenocid kulturor i ndërmor kundër këtyre tre popujve autokton të Ballkanit, turqve, shqiptarëve dhe boshnjakëve, la pasoja fatale afatgjate, ashtu që brenda natës mbetën analfabet, pa shkrim e lexim, këta tre popuj, të cilët me qindra vitesh kanë përdorur alfabetin arab. Kjo i bie njëjtë, tani , në kohën e sotshme dikujt ti bie ndërmend prapë, të bëjë zëvendësimin e alfabetit latin të tanishëm p.sh. me alfabetin kinez.
Librat, bibliotekat, arkivat të tëra me alfabet arab të grumbulluara me qindra vite u zhdukën apo u eliminuan nga përdorimi i tyre, edhe ato shkrime dhe libra të mbetura në arkiva, tani, kanë mbetur të papërdorura, pasi vetëm një numër vogël i ekspertëve të tanishëm mund të hulumtojnë dhe deshifrojnë këto shkrime, dokumente, libra të ndryshëm të cilët kanë pasqyruar historinë qindravjeçare të këtyre 3 popujve autokton të Ballkanit, turqve, shqiptarëve dhe boshnjakëve.
Sa për krahasim, të ceki, se në vitin 1911 Perandoria e atëhershme Osmane dhe Perandoria Japoneze kanë qenë përafërsisht në të njëjtën stad të zhvillimit ekonomik, politik, ushtarak, kulturor, e tani, pas një shekulli , është dallim i madh në mes tyre, e sidomos në zhvillimin ekonomik e industrial. Japonia renditet në krye të shteteve më të zhvilluara ekonomike të botës, por e cila ka ruajt me plot fanatizëm alfabetin e saj tradicional, i cili nuk i ka penguar fare në zhvillimin e saj, e i cili është në përdorim zyrtar që nga koha e lashtë e gjer në ditët e sotshme, kundruall Turqisë, e cila tek tani është duke përjetuar një zhvillim të hovshëm ekonomik, e si pasojë e ngecjes përveç tjerash, ka qenë edhe zëvendësimi i alfabetit arab me alfabetin latin në vitin 1928, një nga reformat e shumta të ndërmarra në shtetin e ri turk. Poashtu e njëjta gjë ka ndodhur me popujt mysliman të okupuar nga rusët me kohë gjatë historisë, që për dallim nga alfabeti latin, atyre i është imponuar alfabeti cirilik në përdorim zyrtar, ashtu që edhe në ditët e sotshme në Federatën Ruse, popujt ndryshëm mysliman e përdorin alfabetin cirilik, e njashtu edhe në shtetet e sapokrijuara pas shpërbërjes së Bashkimit Sovjetik në vitin 1991, si në Azerbajxhan, Kazakistan, Uzbekistan, Tyrkmenistan, Taxhikistan, Kirgistan, është në përdorim zyrtar alfabeti cirilik. Alfabeti arab edhe pse në shikim të parë, duket i vështirë, është i lehtë për shkrim e lexim, e sidomos është i njohur bukurshkrimi arab apo kaligrafia arabe e cila është e vetmja dhe e veçantë në rruzullin tokësor.
Alfabeti cirilik është i përhapur kryesisht në Azi dhe një pjesë të Europës, kryesisht te popujt sllav të ritit ortodoks. Në përdorim zyrtar është në Federatën Ruse, Bjellorusi, Ukrainë, Bullgari, Serbi, Maqedoni . Vëllezërit Kirili dhe Metodi janë themeluesit të alfabetit cirilik,i cili bazohet në alfabetin e vjetër grek. Për dallim nga alfabeti latin shkronjat e alfabetit cirilik janë më të theksuara. Poashtu përdoret edhe në shtetet myslimane të sapokrijuara pas shpërbërjes së Bashkimit Sovjetik.
Alfabeti hebraik është i përafërt me alfabetin arab, daton nga shekulli III para epokës së re dhe se rrënjët i ka nga alfabeti arameik, të cilën hebrenjtë e përdornin që nga shekulli VI para epokës së re. Alfabeti hebraik shkruhet nga e djathta në të majtë, njëjtë sikurse alfabeti arab. Është në përdorim zyrtar vetëm në Izrael, ndërsa e mësojnë edhe hebrenj anekënd nëpër botë, e ruajnë me një fanatizëm të rrallë, dhe se përdorimi i tij asgjë nuk i ka penguar hebrenj në zhvillimin e tyre si në fushën ekonomike, politike, ushtarake të shtetit izraelit të sotshëm.
18.3.2009
Datë, 27 mars 2009, ditë e premte. Ditë, kur komandanti i Brigadës shumëkombëshe Jug(MNBS) gjenerali gjerman Fuger, në përcjellje të dy eprorëve të lartë të tij dhe të përkthyesit të tij, i shoqëruar nga nikoqiri i tij Ali ef.Vezaj, kryeimam i Bashkësisë Islame në Prizren, mori pjesë në namazin e xhumasë, që nga fillimi e gjer në fund , në xhaminë qendrore të Prizrenit, Gazi Mehmed Pashës apo Bajraklisë siç njihet në popull, xhami në të cilën u mbajt edhe Kuvendi i Lidhjes së Prizrenit më 10 qershor 1878. Pikërisht në10 vjetorin e shënimit të bombardimeve të NATO- së mbi caqet ushtarake serbe, prezenca e tij në namazin e xhumasë ishte e një rëndësie të veçantë. Gjatë 10 vjetëve të kaluara shumë gjeneral e kanë vizituar Bashkësinë Islame të Prizrenit, apo Vakëfin e Prizrenit që njihet në popull si dhe xhaminë e Bajraklisë, por është hera e parë që një gjeneral, dhe pikërisht ai gjerman gjeneral Fuger, të jetë prezent në mesin e besimtarëve mysliman gjatë faljes së përbashkët javore të namazit të xhumasë. Në ligjëratën javore të xhumasë(hytbe), përveç tjerash imami i xhamisë së Bajraklisë Reshat ef.Mexhidi” falënderoi prezencën e gjeneralit gjerman Fuger në mesin e besimtarëve mysliman në namazin e xhumasë, si dhe ndihmën dhe kontributin e Aleancës Veriatlantike para 10 vjetëve në Kosovë, për shpëtimin dhe parandalimin e zhbërjes së popullit shqiptar, veprim i ndërmarrë që buron nga humanizmi moral, njerëzor, shoqëror dhe civilizues, pasi e tërë shoqëria njerëzore rrjedh nga një babë e nga një nënë, pra, prej Ademit dhe Havasë, dhe se të gjithë besojmë në një Krijues të vetëm, në Allahun e madhëruar, por çdo kush lutet dhe falet në mënyrën e vet, çoftë në xhami, kishë apo sinagogë”. Pas faljes së namazit të xhumasë, në bashkëbisedim me gjeneralin gjerman Fuger, theksoi se qëllimi i vizitës dhe prezencës së tij në namazin e xhumasë ishte që të njoftohej prej së afërmi me mënyrën e faljes dhe lutjes së besimtarëve mysliman të namazit të xhumasë.. Me të vërtet ishte tejet i kënaqur dhe me emocione të veçanta, dhe se përshtypje i kishte lënë procedura e faljes dhe atmosfera qe ishte në brendi të xhamisë gjatë namazit të xhumasë. E falënderova gjeneralin gjerman Fuger se për neve besimtar mysliman ishte nder dhe kënaqësi e veçantë prezenca e juaj gjatë namazit të xhumasë, me ç’rast i keni nderuar besimtarët dhe se keni bërë nderë edhe xhamisë kryesore të Prizrenit, atë të Bajraklisë.
